Veri Trafiği Artışı: Bununla Başa Çıkmak İçin Farklı Kurumlar Ne Gibi Önlemler Alıyor?
İnternet trafiği son dönemde o kadar arttı ki, 7Slots giriş sürecinde bile yavaşlamanın etkileri hissedilmeye başlandı. Veri trafiğindeki bu artış, tahmin edilebileceği gibi hayatımızın giderek dijitalleşmesine bağlı. Ancak COVİD-19 nedeniyle internet kullanımı planlanandan daha hızlı arttı. Gerekli önlemler alınmazsa küresel internet hızlarının düşmesine ve hatta genel hizmet kesintilerine neden olabilir. Peki veri trafiğindeki artışla nasıl başa çıkabiliriz ve ne gibi önlemler alabiliriz?
Sorunun Teşhisi
OECD raporlarına göre dünyadaki her ülke, COVID-19 salgını sırasında veri trafiğinde beklenmedik bir artış yaşadı. Bunun nedenlerini hepimiz biliyoruz: Salgın nedeniyle evlerimizde daha fazla vakit geçirmeye, interneti daha fazla kullanmaya başladık. Aşağıdaki tablo veri kullanımındaki ortalama artışı göstermektedir:
| ÜLKE | Kore | Japonya | Birleşik Krallık | ispanya | İtalya |
|---|---|---|---|---|---|
| VERİ KULLANIMINDA ARTIŞ | 13% | 30% - 40% | 35% - 60% | 40% | 63% |
Eylül 2019 verileriyle karşılaştırıldığında özellikle Avrupa ülkelerinde veri trafiğinde ortalama %60’ın üzerinde bir artış yaşandığını söyleyebiliriz. İnterneti bir otoyol olarak düşünün: Mevcut altyapının bir sınırı vardır. Otoyolda çok fazla araç olduğunda trafik yavaşlıyor. Bu durum internet için de geçerli; ne kadar çok kullanırsak maksimum kapasiteye o kadar yaklaşıyoruz ve bir süre sonra trafik yavaşlamaya başlıyor.
Çözüm Nedir?
Çözümün ne olduğunu anlamak için teknik uzman olmanıza gerek yok. Herkesin tahmin edebileceği gibi çözüm "otoyolu" genişletmektir. Başka bir deyişle, daha fazla veri trafiğini yönetecek şekilde altyapının modernleştirilmesi tek gerçek çözümdür. COVİD-19 bize bu işin ne kadar önemli olduğunu hatırlattı. Bu salgın olmasa bile IoT cihazlarının etkisiyle internet kullanıcı sayısının 2023 yılında 5,3 milyar kişiye ulaşması bekleniyordu. Yani şirketlerin ve hükümetlerin zaten internet altyapılarını modernleştirmeye yönelik bazı planları vardı ancak salgın nedeniyle bunları erken hayata geçirmek zorunda kaldılar.
- 5G teknolojisiyle mobil veri trafiği kapasitesinin artırılması planlanıyor. 2023 yılında tüm mobil ağların %10'unun 5G'ye geçmesi bekleniyor. Bu ağlar, bu teknolojiye uyumlu yaklaşık 1,4 milyar cihazı destekleyecek. Ortalama mobil bağlantı hızı 43,9 Mbps'ye çıkacak ve tamamen 5G teknolojisine geçen ağlarda 575 Mbps hıza ulaşmak mümkün olacak. >
- Geniş bant bağlantıları için İSS'ler ve hükümetler birlikte çalışır. Burada amaç bakır kablo kullanan xDSL teknolojisinden kurtulup FTTx (fiber optik) teknolojisine geçmek. xDSL asimetrik olarak çalışır ve çok eski telefon altyapısını kullanır. Bu altyapı artan veri trafiği ihtiyacını karşılamada yetersiz kalmakta ve birçok soruna neden olmaktadır. Ancak FTTx teknolojisinde bu sorunların hiçbiri yaşanmayacak: Daha hızlı, daha düzgün ve daha geniş "otoyollara" sahip olacağız.
Bunların Hiçbiri Yakında Olmayacak
Bu planlar güzel ama sorun şu ki hiçbiri hemen kullanabileceğimiz bir çözüm sunmuyor. 2023 yılında bile 5G teknolojisi dünyanın yalnızca %10'unda mevcut olacak. Fiber altyapı gelişmeleri çok yavaş ilerliyor. Büyük şehirler sorun değil ancak FTTx teknolojisini kırsal alanlara getirmek yıllar alacak. Dürüst olmak gerekirse beklemekten başka çaremiz yok. Bu süre zarfında artan veri trafiğiyle başa çıkabilmek için geçici çözümler geliştirilmektedir. Örneğin:
- AT&T, Verizon ve T-Mobile, kapasitelerini artırmak amacıyla bant genişliklerini kullanmak için uydu TV hizmetleriyle işbirliği yapıyor. İrlanda, 700 Mhz ve 2,6 GHz bantlarında ekstra radyo spektrumlarını etkinleştirerek veri bağlantı kapasitesini artırıyor.
- Avrupa'daki hemen hemen her ülke IXP (İnternet Değişim Noktası) kapasitelerini artırıyor. Örneğin İrlanda INEX, yalnızca IXP'leri artırarak ara bağlantı hızını saniyede 100 GB'a çıkardı. Aynı şekilde ağ operatörleri de port sayısını artırarak IXP'lere bağlantılarını daha hızlı yapmaya çalışıyor.
- Çoğu operatör hizmetlerini ülke içinde taşımaya çalışıyor. Örneğin, Kanada'nın en büyük iki operatörü aslında Amerika Birleşik Devletleri'nde IXP kullanıyor ve bu da ülkenin veri trafiğinin %64'ünün farklı bir ülke üzerinden geçmesine neden oluyor. Bu durum hem hız hem de bakım açısından çeşitli sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle birçok operatör IXP'lerini menşe ülkelerine getirmeyi planlıyor.
Gerçek altyapı değişikliklerinin oluşmaya başlayacağı 2023 yılına kadar bu kısa vadeli çözümlerin artan veri trafiğiyle baş etmeye yeterli olup olmayacağını hep birlikte göreceğiz. Ancak kesin olan bir şey var ki, dünyanın artık daha hızlı internete ihtiyacı var ve bu o kadar ciddi bir sorun haline geldi ki, ülkelerin ekonomilerini de etkileyebilir.